พิธีบวชลูกแก้ว หรือที่รู้จักกันในชื่อ "ชินพยู" ในพม่า เป็นประเพณีที่สะท้อนถึงความงดงามและความศรัทธาของชาวพม่าและชาวไทยใหญ่ เด็กน้อยที่กำลังจะบวชเป็นสามเณรถูกแต่งกายอย่างวิจิตรบรรจง ราวกับเป็นยุวกษัตริย์ ผู้ที่ได้เห็นพิธีนี้จะรับรู้ถึงความสำคัญของศาสนาในชีวิตของชาวพม่า

.

ทีละเรื่อง ทีละภาพ จะพาคุณไปสัมผัสบรรยากาศของประเพณีที่มีความหมายลึกซึ้ง ที่ไม่ได้เป็นแค่พิธีกรรมทางศาสนา แต่ยังเป็นการแสดงออกถึงความรักและความผูกพันในครอบครัวและชุมชน

แม้เวียดนามเป็นประเทศที่ได้รับอิทธิพลจากประเทศจีนในหลายด้าน แต่ความเชื่อ ความศรัทธาต่อเทพเจ้าที่มาจากธรรมชาติ วิญญาณบุพการี วีรบุรุษของชาติ ยังคงเหนียวแน่นจากการทำพิธีกรรมเซ่นสรวงบูชา เรียกขวัญสร้างกำลังใจให้กับชาวเวียดนามมาจนถึงปัจจุบัน

พิธีกรรมสำคัญนี้จะทำผ่านร่างทรงของ เจ้าแม่เลินด่ง ซึ่งบรรยากาศในพิธีเต็มไปด้วยสีสันและท่วงท่าลีลาต่าง ๆ สิ่งนี้แสดงให้เห็นถึงบทบาทของสตรีชาวเวียดนามที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าผู้ชายเลย ที่สำคัญ พิธีกรรมนี้ยังได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมจากยูเนสโก (UNESCO) ที่ควรค่าแก่การดำรงรักษาไว้อีกด้วย
.
รายการ Spirit Along the Way ชวนฟังและเดินทางไปพบกับพิธีกรรมผ่านเสียงและบรรยากาศที่ประเทศเวียดนามกันค่ะ

ในประเทศที่ปกครองระบอบศาสนา สังคมนิยม หรือแม้แต่ประเทศที่อ้างความเป็นประชาธิปไตยแต่ปกครองด้วยทหารที่เกิดจากรัฐประหาร ประเทศเหล่านี้จะให้ความสำคัญกับเพศกำเนิด ส่วนเพศทางเลือกไม่ว่าจะชายหรือหญิง มักถูกปฏิบัติด้วยการต่อต้าน เมินเฉย หรือไม่เห็นคุณค่าของคนกลุ่มนี้ ทั้งที่พวกเขาก็มีศักยภาพและความเป็นมนุษย์เทียบเท่ากับทุกคน

สำหรับเพศทางเลือกที่ประเทศเมียนมา หากจะได้รับการยกย่องจะต้องมีสถานะเหนือมนุษย์ มีพลังพิเศษในการติดต่อสื่อสารกับเทพเจ้าหรือภูตผีและสามารถทำนายทายทักอนาคตได้ ผ่านคนที่ได้ชื่อว่า นัตกะด่อ ในประวัติศาสตร์ตั้งแต่ชนชั้นปกครองระดับพระมหากษัตริย์ ไปจนถึงประชาชนทั่วไปล้วนเกี่ยวข้องเกี่ยวพันกับนัตกะด่อ แม้กระทั่งทุกวันนี้ นัตกะด่อยังคงทำหน้าที่เหมือนนักจิตวิทยาที่คอยดูแลบำบัดจิตใจให้ผู้คนในสังคมของประเทศที่ชีวิตยังถูกบีบรัดให้ต้องดิ้นรน กับหนทางข้างหน้ายังไม่มีอะไรแน่นอนหรือมั่นใจได้

รายการ Spirit Along the Way สารคดีสื่อเสียงทางไทยพีบีเอสพอดคาสต์ เล่าเรื่องราว "นัตกะด่อ" ผู้ที่มีสัมผัสพิเศษสามารถติดต่อสื่อสารกับโลกที่มนุษย์มองไม่เห็น ผ่านความเชื่อของคนในสังคมเมียนมา ที่เหมือนเป็นนักจิตวิทยาคอยบำรุงจิตใจ

แม้สภาพสังคมของประเทศเกาหลีใต้ในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในช่วง 10 - 20 ปีที่ผ่านมา จนก้าวสู่ประเทศชั้นนำในระดับเอเชียและของโลก แต่กลับมีอยู่ไม่กี่อย่างที่ยังคงสืบทอดต่อเนื่องกันมาจากความเชื่อและความศรัทธาของผู้คนหลากหลายระดับ ตั้งแต่นักการเมืองจนถึงประชาชนคนธรรมดานั่นคือ ร่างทรงหรือมูดัง รวมไปถึงหมอดูที่ทำนายทายทักดวงชะตาของแต่ละคน

รายการ Spirit Along the Way สารคดีสื่อเสียงทางไทยพีบีเอสพอดคาสต์ เปิดเบื้องหลังความเชื่อความศรัทธาที่ยังส่งผลต่อวิถีชีวิตของคนเกาหลีใต้ แม้ประเทศนี้จะรุดหน้าไปไกลแล้วก็ตาม

“โบโมห์” (Bomoh) หรือ “ปาวัง” (Pawang) หรือ “ดูคุน” (Dukun) เป็นคำภาษามลายู แปลว่า “หมอผี” ใช้เรียกผู้เชี่ยวชาญในการที่ประกอบพิธีทางไสยศาสตร์โดยมีเป้าหมายต่าง ๆ เช่น การรักษาโรค ทำนายทายทัก ปัดเป่าภัยอันตราย หรือแม้กระทั่ง “ทำของ” เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมที่สิงสถิตย์อยู่ในคาบสมุทรมลายูมาตั้งแต่ก่อนศาสนาอิสลามจะเดินทางมาถึง

“โบโมห์” ถูกตีตราว่าเป็นพ่อมดหมอผีที่กระทำการขัดแย้งต่อหลักศาสนา ที่บางยุคมีการปราบปรามอย่างรุนแรง แต่ปัจจุบัน “โบโมห์” ยังสืบทอดกันมาในมาเลเซียและสิงคโปร์ ทำงานให้บริการทางไสยศาสตร์แก่ใครก็ตามที่ศรัทธา แม้จะต้องเล่นเอาเถิดกับเจ้าหน้าที่ทางศาสนาศัตรูเก่าแต่ครั้งกระโน้นก็ตามที

ดอกบัว เป็นพืชน้ำที่เกิดขึ้นได้มากในพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีหลากหลายสายพันธุ์ขึ้นอยู่กับพื้นที่และสภาพอากาศ เมื่อศึกษาเพิ่มมากขึ้นพบว่า พื้นที่แถบลุ่มแม่น้ำไนล์ในวัฒนธรรมอียิปต์โบราณ มีการนำบัวมาประกอบในพิธีกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะพิธีกรรมศพ เพราะมีความเชื่อว่าการนำบัวไปใส่ไว้ในโลงศพที่ทำมัมมี่ จะทำให้ผู้นั้นกลับมาเกิดใหม่ในเร็ววัน ส่วนสังคมพุทธศาสนามีการพูดถึงบัวในพุทธประวัติเกี่ยวกับบัวสี่เหล่าเช่นกัน

เมื่อปลูกบ้านและทำพิธีตั้งศาลพระภูมิแล้วนิยมทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เพื่อความเป็นสิริมงคล จุดประสงค์อื่นๆ ก็เพื่อขอให้เกิดความสุขสวัสดีจำเริญวัฒนา ป้องกันสรรพอุปัทวะ เหตุขัดข้อง และอันตรายทั้งมวล

ครั้นได้ฤกษ์ พระสงฆ์มาสวดเจริญพระพุทธมนต์ รับอาหารบิณฑบาตฉันภัตตาหารเช้า เสร็จแล้วจึงถวายเครื่องปัจจัยไทยธรรม เป็นอันเสร็จพิธี หากจะให้มีการเจิมประตู พรมน้ำมนต์ หรือโปรยทรายรอบๆบ้านทั้ง ๔ ทิศ เพื่อป้องกันอันตรายทั้งมวล ก็นิมนต์ให้พระ ผู้เป็นประธาน กระทำได้หลังจาก ที่ฉันภัตตาหารเสร็จแล้ว

ศาลพระภูมินิยมตั้งไว้ริมรั้วบ้าน เพื่อพระภูมิจะได้มองเห็นศัตรู หรือภัยอันตรายต่างๆ ได้สะดวก โดยที่นิยมตั้งมีอยู่ ๓ ทิศ คือ ทิศตะวันออก ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้ โดยสีของศาลพระภูมิจะใช้สีอะไรก็ได้ แต่บางคนนิยมใช้สีตามประจำวันเกิดของตัวเอง ซึ่งข้อควรรู้ต่าง ๆ เกี่ยวกับศาลพระภูมิ มีหลายประการ เช่น ตัวศาล เมื่อฝังดินแล้ว ควรให้เหลือความสูงเพียงตาหรือเกินกว่านั้น นอกจากนี้ยังมีเครื่องสังเวยสำหรับการบูชาศาลพระภูมิ

เมื่อปลูกเรือนเสร็จแล้ว ตามธรรมเนียมไทยจะต้องทำพิธียกศาลพระภูมิด้วย เพราะถือกันว่า พระภูมิเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประจำบ้าน เป็นเทวาอารักษ์ ผู้คอยปกปักษ์รักษาคนในบ้าน มีความเจริญรุ่งเรือง แคล้วคลาดปลอดภัย จากภยันตรายทั้งปวง โดยเจ้าของบ้าน จะต้องเซ่นสรวงบูชาด้วยความเคารพ พระภูมิจึงจะคุ้มครอง แต่หากกระทำในสิ่งตรงกันข้าม คือไม่ให้ความเคารพ และเซ่นสรวงบูชาพระภูมิ ก็อาจจะให้โทษ โดยดลบันดาลให้เกิดทุกข์ภัยได้เช่นกัน